Jan Dobrogost Krasiński
Jan Dobrogost Krasiński to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Rzeczypospolitej w XVII wieku.
Urodził się 10 czerwca 1639 roku w Krasnem – rodowym majątku w powiecie ciechanowskim. Był synem wojewody płockiego Jana Kazimierza Krasińskiego herbu Ślepowron oraz Urszuli Grzybowskiej – kasztelanki lubelskiej. Ojciec Jana Dobrogosta piastował urząd podskarbiego wielkiego koronnego. Był właścicielem wielu posiadłości ziemskich. W 1664 roku odkupił on od księcia Bogusława Radziwiłła miasto Węgrów.
W 1647 roku umarła matka Jana Dobrogosta, a pieczę nad wychowaniem ośmioletniego Jana objęła kolejna żona Kazimierza Krasińskiego, Francuzka Amata Andrea Andrault hrabina Langeron. To ona nauczyła Jana Dobrogosta miłości do sztuki i kultury zachodniej.
Ważnym etapem rozwoju młodego magnata była podróż po Europie. Poznał wówczas wielu wybitnych ludzi epoki oraz zwiedził miejsca, które każdy człowiek kochający sztukę powinien zobaczyć. W 1656 roku podjął studia prawnicze w Holandii, a następnie kształcił się we Francji.
Po powrocie do kraju w 1660 r. rozpoczął karierę polityczną od stanowiska starosty, później sprawował funkcję referendarza koronnego, a w 1688 roku objął posadę wojewody płockiego. Następnie został senatorem i zyskał możliwość oddziaływania na politykę państwa. Równolegle rozwijała się jego kariera wojskowa. Jako pułkownik królewski i przyjaciel Jana Sobieskiego walczył w kampaniach przeciwko Tatarom i Turkom.
W 1673 roku Jan Dobrogost Krasiński zorganizował regiment piechoty cudzoziemskiej, który brał udział w zwycięskiej bitwie pod Chocimiem. Z własną chorągwią husarską uczestniczył w 1683 roku w odsieczy wiedeńskiej, wielkim triumfie oręża polskiego nad armią imperium osmańskiego.
W parze z osiągnięciami politycznymi i wojskowymi nie szło życie osobiste Krasińskiego. Mimo że ożenił się dwukrotnie, to umierał jako wdowiec. W 1667 roku zawarł związek małżeński z kasztelanką wileńską Teresą Chodkiewiczówną, w 1680 roku z Jadwigą Jabłonowską. Z tych małżeństw miał pięcioro dzieci.
Początkowo Jan Dobrogost Krasiński, zajęty licznymi obowiązkami przy dworze królewskim, przebywał w Warszawie. Mieszkał w wybudowanym przez siebie wspaniałym pałacu zwanym później Pałacem Rzeczpospolitej. W tym czasie dawał wyraz swoim artystycznym i kulturalnym ambicjom, gromadząc liczne dzieła sztuki, zwłaszcza obrazy znanych mistrzów, m.in. Rembrandta i Rubensa. Utrzymywał również powszechnie podziwianą orkiestrę i teatr oraz ufundował zasobną bibliotekę. Przy wznoszeniu okazałych budowli zatrudniał najlepszych architektów, rzeźbiarzy i malarzy baroku. Na liście zatrudnionych przez Krasińskiego odnajdujemy między innymi Michała Anioła Palloniego, Tylmana z Gameren, Jana Reisnera, Andreasa Schlütera oraz Carla Ceroniego.
Kiedy w 1703 roku w czasie wojny północnej Szwedzi zajęli Warszawę, Jan Dobrogost Krasiński przeniósł się do swojej posiadłości w Starej Wsi koło Węgrowa. Miejscowość ta, przemianowana przez Krasińskiego na Krasny Dwór, (dziś Starawieś) doskonale nadawała się na przeczekanie wojennej zawieruchy.
W tym czasie Krasiński mający problemy ze zdrowiem całkowicie odmienił swoje dotychczasowe życie. Z człowieka goniącego za sławą i rozgłosem stał się statecznym filantropem i mecenasem sztuki.
W kwietniu 1703 roku wojna dotarła do Węgrowa. Wojska szwedzkie splądrowały miasto i spaliły dwa kościoły katolickie – farę i kościół pod wezwaniem św. Barbary.
Po zakończeniu działań wojennych Jan Dobrogost Krasiński postanowił odbudować zniszczone świątynie, a także ufundować nowe obiekty sakralne. Sprowadził do Węgrowa najlepszych budowniczych i artystów. W latach 1703 – 1711 zbudowano kościół farny, w latach 1693 – 1711 powstał zespół klasztorny ojców reformatów, a w roku 1711 – gmach instytutu księży komunistów mieszczący seminarium i szkołę średnią.
U schyłku życia Krasiński stał się gorliwym katolikiem, nigdy jednak nie popadł w fanatyzm, czego dowodem była życzliwość dla węgrowskich protestantów. Zakazywał represji przeciw ewangelikom, a samowole bezwzględnie karał. Dobitnym przykładem może być nakaz przeprowadzenia surowego śledztwa po podpaleniu zboru w 1678 roku.
Jan Dobrogost Krasiński zmarł 21 lutego 1717 roku. Jego ciało zostało pochowane w miedzianej trumnie, w krypcie kościoła ojców reformatów.
Jest to dowód jego silnego związku z Węgrowem, ponieważ jako jedyny z rodu na miejsce swojego wiecznego spoczynku wybrał zespół klasztorny w naszym mieście a nie świątynię w Krasnem, tradycyjnym mauzoleum Krasińskich.
– Źródła ikonograficzne:Herb ślepowron: http://pl.wikipedia.org
– J.D.Krasiński w młodości: www.wegrow.com.pl
– Bazylika Mniejsza w Węgrowie: drohiczyn.opoka.org.pl
– Zespół klasztorny oo. reformatów: drohiczyn.opoka.org.pl
– J.D.K wskazujący Węgrów: http://podlasie24.pl
– J.Kazimierz.K.-ojciec Dobrogosta: http://galeria.plock24.pl
– http://fotografika.i-csa.com/inne/starosta/wegrowski.htm
PREZENTACJA DOTYCZĄCA PATRONA SZKOŁY JANA DOBROGOSTA KRASIŃSKIEGO.
Zakres:
- Pochodzenie rodziny Krasińskich.
- Sylwetka ojca i matki Jana D. Krasińskiego.
- Postać Jana Dobrogosta Krasińskiego (czas szkoły, życie rodzinne, kariera polityczna)
- Jan D. Krasiński przenosi się ze swojej rezydencji w Warszawie do posiadłości w Starejwsi. (okoliczności)
- Działalność Jana Dobrogosta dla miasta Węgrowa. Jan Dobrogost Krasiński jako filantrop i mecenas sztuki.
- Ciekawostki, własne pomysły, miejsce na własną kreatywność.
Termin 10.06.2022r.
Celem konkursu jest popularyzacja wiedzy o Janie Dobrogoście Krasińskim oraz przybliżenie jego postaci młodzieży. Test kierowany jest do uczniów naszej szkoły.
Proponowane źródła:
- Węgrów. Dzieje miasta i okolic, 1414 – 1945, Węgrów 1990 (pozycja dostępna w każdej węgrowskiej bibliotece)
- Jan Dobrogost Krasiński- zapomniany dobroczyńca Węgrowa. (autor – Roman Postek)>>>
- Jan Dobrogost Krasiński i jego mecenat (autor – Roman Postek)>>>
- Hasło z Polskiego Słownika Biograficznego >>>